اگر به تکامل تاریخی آشپزخانه ها نگاه دقیقی بیندازد ، قابل توجه ترین پیشرفت و تغییرات در آشپزخانه های امروزی در نحوه قرارگیری و چیدمان حوزه آشپزخانه در خانه است. آشپزخانه از فضای کاملاً کاربردی ، معمولاً در پشت خانه یا در زیر تمام اتاقهای دیگر که در سطح زیرزمینی قرار گرفته بودند (در خانه های بزرگ یا عمارت های قدیمی) ، به مکانی در قلب خانه تبدیل گشته اند . به لطف پیشرفت های فناوری و ر اه حل های هوشمندانه معماری برای تهویه و توزیع فضا امروزه ، آشپزخانه ها تبدیل به یک عضو اصلی از طراحی داخلی خانه محسوب می شوند که زندگی روزمره در آن به قوت جریان دارد مفهوم آزادی در پلان خانه های مسکونی در معماری و طراحی داخلی مدرن سبب شده تا آشپزخانه های مدرن در مرکز دکوراسیون قرار بگیرد.
قرن هاست که آشپزخانه کاملاً فضایی عملکردی بوده که به صورت مخفی و فقط دارای وسایل ضروری بوده است اما نگاه امروز به بسیاری از آشپزخانههای جدید ، رویکرد بسیار متفاوتی را نشان می دهد امروزه آشپزخانه مفهومی آزاد در قلب خانه است در واقع اکنون کاربران آشپزخانه را بخشی از زندگی خانوادگی می بینند و آشپزخانه های با پلان های باز امروزه انتخاب محبوب تری برایشان محسوب می شود.
با تفکر در پلان باز آشپزخانه های مدرن در می یابیم اصلی ترین ویژگی ها و تغییرات چنین چیدمانی و جدیدترین تمایلات در طراحی آشپزخانه معاصر و جستجوی طراحان مدرن برای گردش سیال و فضای آزاد و تلفیق فضای زندگی و آشپزخانه می باشد در بیشتر موارد ، آشپزخانه های باز و کاربردی به نوعی با حوزه غذاخوری مرتبط است بدین معنی که منطقه ناهار خوری مرز نمادینی بین منطقه تهیه غذا و مابقی فضای زندگی روزانه را ایجاد می کند که به لطف خلاقیت بی نهایت طراحان مدرن ، رویکردهای متنوعی برای ترتیب چنین چیدمانی به وجود آمده است.
ایده آشپزخانه با پلان باز به هیچ وجه غیر معمولی نیست ، به خصوص در مورد خانه های مدرن و معاصر. امروزه تمایل این است که فضای داخلی را تا حد امکان روان کرده و تا حد امکان ساختار و دکوراسیون را بدون آسیب زدن به عملکردها ، ساده کنید. به همین دلیل از بین بردن موانع بین آشپزخانه و فضاهای اجتماعی یک اقدام عملی است. بیشتر اوقات ، آشپزخانه به فضای ناهار خوری متصل شده و دو فضای مجاور در کنار هم هستند. میز ناهار خوری معمولاً به یک منطقه رابط بین آشپزخانه و نشیمن است.
جوانب مثبت و منفی یک چیدمان آشپزخانه باز
اما چرا باید پلان باز را برای طراحی آشپزخانه انتخاب کنیم ؟ ساده ترین راه ، در هنگام مواجهه با انتخاب ، نگاهی کامل به مزایا و محدودیت های احتمالی کار است…
مزایا: اولا ، پلان باز منفعت بزرگی برای زندگی اجتماعی خانواده – بدون انزوا و مجزا کردن فرآیند تهیه غذا هم برای ساکنان و مهمان می تواند باشد به نحوی که نه تنها برای میل غذا بلکه افراد در روند تهیه غذا نیز می توانند کاملاً شرکت کنند. بنابراین ، باز کردن آشپزخانه به سمت بقیه حوزه های خانه ، وحدتی را نه تنها از نظر مکانی بلکه در زندگی خانواده نیز ایجاد می کند.
جدا از فواید اجتماعی در چنین چیدمانی ، احساس جادار بودن ، حرکت آزاد و فضای باز برای خانه را نباید دست کم گرفت. با چیدمان و طراحی هوشمندانه ، حتی در خانه های کوچک فضا را بزرگ و جادارتر نشان می دهد و البته جنبه عملی حرکت آزاد بین پیشخوان آشپزخانه و اجاق گاز به محل ناهار خوری باعث می شود سرو و چیدمان میز یک کار آسان و لذت بخش باشد.
مضرات: برخی از مشکلات چیدمان پلان باز برای آشپزخانه می تواند ناشی از چالش معماری برای از بین بردن دیوارها باشد ، افزودن لوله کشی و سیم کشی جدید در صورت عدم وجود در ساختار اولیه معماری خانه می تواند کمی مشکل ساز باشد.
مشکل دیگر نیز ناشی از عدم وجود محفظه برای پوشش سر و صداها ، بوها و ارتباط بین حوزه ها برای فعالیت های روزانه کاربران است که این موضوع با توجه به سبک زندگی و یا سلیقه و ابعاد خانه می تواند متفاوت باشد.
نجوه چیدمان پلان آشپزخانه با پلان باز به صورت های متفاوتی قابل طراحی است :
آشپزخانه مدولار تک دیواری-خطی
این نوع چیدمان آشپزخانه حول یک محیط یک جداره می چرخد که میزبان ماژول های مختلف وسایل آشپزخانه با هدف پیکربندی خطی است و این باعث می شود آن ساده ترین و روشن ترین راه برای تهیه یک گوشه آشپزی در چیدمان باز منزل باشد. به این ترتیب ، منطقه آشپزخانه در پیکربندی طرح باز به عنوان یک فضای واحد و بدون مرزهای مشخص بین آن و بقیه فضای زندگی باقی می ماند.
در این طرح تخیل خلاقانه طراح مدرن برای جستجوی یک چیدمان انعطاف پذیر ، رنگارنگ و عملی از واجزای مختلف آشپزخانه (از یخچال تا سینک) است تا بتواند در تنها یک خط مستقیم از فضای کار ، نیازهای صاحبان و سبک شخصی خود را منعکس نماید.
آشپزخانه گالی
این نوع ، نام خود را از پیکربندی کشتی گرفته است – چیدمان آشپزخانه گالری در قسمت پشتی فضای نشیمن چیده شده و مانند راهرویی در امتداد مسیرها امتداد می یابد از آنجا که گالری ها فضای محدودی را تعریف می کنند آشپزخانه های راهرویی مخصوصاً برای خانه های کوچک یا محل های چالش برانگیز مناسب هستند.
این سبک دارای دو دیوار موازی روبروی هم است که یک مسیر باز برای رفت و آمد بین آنهاست.همین موضوع و فضای باز بین دو لاین باعث شده است تا طراحی کابینت برای دکوراسیون آشپزخانه های سبک گالی آسان تر شود زیرا هیچ نیازی برای نگرانی در رابطه با طراحی گوشه های کابینت نیست اما باید بدانید این آشپزخانه ها برای تعاملات اجتماعی چندان مناسب نیستند.
آشپزخانه L شکل
آشپزخانه مدولار به شکل L ، طرحی کاملاً پرطرفدار است به خصوص هنگامی که آشپزخانه مجاور یکی دیگر از محل های زندگی روزانه است. این نوع پیکربندی ساده و در عین حال موثر آشپزخانه ، دکوراسیونی باشکوه را نه تنها برای پخت و پز و عملکردی ارائه می دهد ، بلکه با اتصال باز ، پویایی را برای تعاملات اجتماعی خانه نیز به ارمغان می آورد.
ارائه راحتی ، توزیع عملی فضای کافی و میز و کابینت کافی برای میزبانی از تمام وسایل مورد نیاز آشپزخانه سبب شده تا پیکربندی با فرم L شکل انتخابی کلاسیک و مناسب محسوب شود آشپزخانه های L شکل دارای فضای خالی زیاد ، انتهای باز برای اتصال آسان با بقیه اماکن نشیمن و فضای داخلی کافی برای فعالیت های آشپزی و سرو غذا را مهیا می سازد.
آشپزخانه U و Gشکل
در این مطلب به چگونگی و عملکرد پلان های یو شکل در دکوراسیون آشپزخانه ها پرداخته شده است در واقع پلان یو شکل برای فضایی مناسب است که در آن می توانید از سه دیوار برای آشپزخانه استفاده کنید و به همین دلیل این طرح در آشپزخانه های بزرگ بهتر عمل می کند اما می توان در آشپزخانه هایی با ابعاد کوچک و یا متوسط نیز از این مدل استفاده نمود آشپزخانه U شکل انعطافپذيري زيادي دارد و صفحه روي کابينت و وسايل آشپزخانه در امتداد سه ديوار (دو ديوار موازي و يک ديوار در وسط) آشپزخانه چیدمان می شوند.
از مزایای این نوع آشپزخانه مناسب بودن براي اکثر فضاها، سهولت در رفت و آمد، ایجاد کابینت های زیاد و چیدمان کاربردی تر می باشد. البته از معایب آن ایجاد کابینت ها در گوشه است که تا حدودی فضا را اتلاف می کند پیکربندی U شکل بسیاری از فضای ذخیره و فضای ذخیره سازی به خوبی سازمان یافته را ارائه می دهد که همیشه در دسترس هستند. ویژگی مثبت دیگر چنین پیکربندی این است که چندین آشپز می توانند از فضا به طور هم زمان استفاده کنند بدون اینکه به روش یکدیگر برسند.
آشپزخانه G نیز به نوعی گسترش پیکربندی U چهار دیوار ذخیره سازی به علاوه یک شبه جزیره اضافی که می تواند میزبان کابینت بیشتر یا بار جزیره ای برای آشپزخانه باشد که افزایش فضای کانتر در آشپزخانه G شکل در کل فرآیند پخت و پز قابل دسترسی و قابلیت استفاده بیشتری دارد و انتهای پیکربندی آشپزخانه را ا با بقیه جریان اجتماعی مرتبط می کند.
آشپزخانه جزیره ای
یک میز کار مرکزی، فضایی تکمیلی را برای انجام فعالیت های مختلف فراهم می آورد که بسته به تمایل آشپز، جزیره می تواند به حوزه آماده سازی یا حوزه پخت و پزو وعده های غذایی اختصاص یابد در میان طرح بندی های بالا، این چیدمان می تواند موجب تقویت روابط اجتماعی خانواده در آشپزخانه باشد که بهتر است در مکان های بزرگ با وسعت کافی میان پیشخوان ها و جزیره به کار رود.
شکل جزیره آشپزخانه تنوع زیادی برای بیان سبک شخصی ارائه می دهد. کانسپت جزیره آشپزخانه ، یک سطح و میز ذخیره سازی countertop را ارائه می دهد که بدون اتصال به بقیه ماژول های آشپزخانه ، آزادانه در چیدمان آشپزخانه قرار گرفته و امکان حرکت آزاد در اطراف آن ، ترکیب دکوراسیونی شیک و منحصر به فرد را فراهم می کند.